مریم درانی نژاد؛ علی کاظمی پور؛ محمد قادر قادری؛ علی اکبر مقصودی مود؛ روح اله عبدالشاهی
چکیده
هدف: هدف این پژوهش بررسی ژنتیک اندازه سنبله در یک جمعیت ایزوژن نزدیک برای صفات اندازه سنبله و تعداد سنبلچه در سنبله بود.روش پژوهش: در برنامه به‌نژادی گندم نان با هدف انتقال صفت ریشکداری از رقم مهدوی به روشن، در نسل دوم تلاقی برگشتی سوم (BC3F2) یک بوته با سنبله بزرگ مشاهده شد. این بوته پس از چندین نسل خودگشنی و گزینش برای طول سنبله خالص‌سازی ...
بیشتر
هدف: هدف این پژوهش بررسی ژنتیک اندازه سنبله در یک جمعیت ایزوژن نزدیک برای صفات اندازه سنبله و تعداد سنبلچه در سنبله بود.روش پژوهش: در برنامه به‌نژادی گندم نان با هدف انتقال صفت ریشکداری از رقم مهدوی به روشن، در نسل دوم تلاقی برگشتی سوم (BC3F2) یک بوته با سنبله بزرگ مشاهده شد. این بوته پس از چندین نسل خودگشنی و گزینش برای طول سنبله خالص‌سازی شد و لاین Roshan-D-01 نام گرفت. پس از تلاقی برگشتی چهارم لاین Roshan-D-01 با والد تکراری (رقم روشن) و یک نسل خودگشنی، یک جمعیت ایزوژن نزدیک (BC4F2) برای طول سنبله ایجاد شد. طول سنبله و صفات مرتبط با آن در این جمعیت در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید باهنر کرمان در سال زراعی 1400-1399 مطالعه شد.یافته‌ها: طول سنبله با وراثت‌پذیری 61/0 و پاسخ به گزینش 03/14 درصد، همبستگی منفی و معنی‌داری با تعداد روز تا سنبله‌دهی (**44/0-=r) داشت. در صورتی که با بقیه صفات همبستگی مثبت و معنی‌دار نشان داد. بین صفات بررسی‌شده در این مطالعه سطح برگ پرچم با وراثت‌پذیری عمومی 53/0 و همبستگی مثبت و معنی‌دار با طول سنبله (**60/0=r) بیش‌ترین تنوع فنوتیپی و ژنوتیپی و پاسخ به گزینش را نشان داد.نتیجه‌گیری: همبستگی مثبت سطح برگ پرچم با صفات مرتبط با سنبله بیانگر اهمیت این صفت در بهبود عملکرد دانه گندم بود. جمعیت حاضر به‌دلیل تنوع ژنتیکی بالا و تفکیک متجاوز مشاهده شده، می‌تواند به‌عنوان منبع ژنتیکی قابل اطمینانی در برنامه‌های به‌نژادی گندم با هدف افزایش تعداد دانه در سنبله و بهبود پتانسیل عملکرد دانه مطرح باشد.